หลังขอกองทัพเมียนมาดูแลความปลอดภัยท่อขนส่งน้ำมัน-ก๊าซธรรมชาติในรัฐฉาน
ท่าทีล่าสุดของรัฐบาลจีนต่อกรณีคำแถลงของ UN ถือเป็นเรื่องที่ไม่เกินความคาดหมาย โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่จีนกำลังมีความกังวลต่อโครงการท่อขนส่งน้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติของจีนที่อยู่ในเมียนมา ถึงขนาดที่เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมาสื่อท้องถิ่นในเมียนมารายงานว่า จีนได้ส่งทหารจำนวนมากไปรวมตัวกันที่เมือง Jiegao ซึ่งอยู่ตรงข้ามเมือง Muse ในรัฐฉานของเมียนมา
พร้อมขอนัดประชุมกับทางการเมียนมาอีกครั้ง หลังจากที่เพิ่งขอจัดประชุมฉุกเฉินไปเมื่อต้นเดือนมีนาคมที่ผ่านมา แถมครั้งนี้จีนยังเพิ่มความกดดันให้รัฐบาลทหารต้องเสริมมาตรการรักษาความปลอดภัยสำหรับท่อขนส่งฯ โดยเฉพาะในช่วงที่ผ่านทางตอนเหนือของรัฐฉาน ที่มีแนวโน้มจะเกิดการปะทะกับกลุ่มชาติพันธุ์ติดอาวุธ
ท่าทีของจีนที่แสดงความกังวลอย่างเห็นได้ชัด สะท้อนว่าท่อส่งน้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาตินี้ มีความสำคัญมากต่อจีน และอาจเป็นปัจจัยสำคัญที่กำหนดท่าทีของจีนต่อการใช้กำลังปราบปรามประชาชนที่ออกมาประท้วงการรัฐประหารของกองทัพเมียนมา
ท่อส่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาติของจีนในเมียนมา หนึ่งในจิ๊กซอว์สำคัญ เส้นทางเศรษฐกิจใหม่ของจีน
ท่อส่งน้ำมันและก๊าซธรรมชาตินี้ มีความยาวเกือบ 800 กิโลเมตร ส่งน้ำมันดิบและก๊าซธรรมชาติจากแหล่ง Shwe ขึ้นฝั่งเมียนมาที่ Kyaukphyu ในรัฐยะไข่บนอ่าวเบงกอลผ่านภูมิภาค Magwe และ Mandalay และทางตอนเหนือของรัฐฉาน ก่อนเข้าสู่เขตแดนประเทศจีนที่เมืองชายแดนรุยลี่ (Ruili) และไปสิ้นสุดที่เมืองคุนหมิง เมืองหลวงของมณฑลยูนนาน ซึ่งท่อขนส่งนี้สามารถนำเข้าน้ำมันดิบได้ 22 ล้านตันต่อปี และสามารถบรรจุก๊าซธรรมชาติได้ 12 พันล้านลูกบาศก์เมตร
ท่อขนส่งน้ำมันดิบจีน – เมียนมา เป็นส่วนสำคัญของ “โครงการริเริ่มหนึ่งแถบหนึ่งเส้นทาง” (Belt and Road Initiative (BRI)) หรือ “เส้นทางสายไหมใหม่” ซึ่งเป็นนโยบายของประธานาธิบดี สี จิ้น ผิง แห่งสาธารณรัฐประชาชนจีน ที่ริเริ่มมาตั้งแต่ พ.ศ.2556 เพื่อเชื่อมโยงจีนกับอีก 64 ประเทศทั่วโลก ทั้งด้านโครงสร้างพื้นฐาน การขนส่ง และการติดต่อสื่อสารในภูมิภาคที่มีผลต่อการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
สำคัญถึงขนาดที่ ประธานาธิบดี สี จิ้น ผิง เดินทางไปเมียนมาเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 17 ม.ค. 2564 เพื่อผลักดันโครงการที่จีนลงทุนในเมียนมาด้วยตนเอง โดยเฉพาะโครงการก่อสร้างท่าเรือน้ำลึกที่ Kyaukphyu บริเวณชายฝั่งรัฐยะไข่ มูลค่า 1.3 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่ง Kyaukphyu กำลังจะถูกจัดตั้งให้เป็น “เขตเศรษฐกิจพิเศษเจ้าผิวก์” (Kyaukphyu SEZ) ซึ่งทั้งประเทศได้มีการลงนามข้อตกลงตามกรอบเขตเศรษฐกิจพิเศษเจ้าผิวก์ เมื่อเดือนพฤศจิกายน 2561 โดยเมียนมาถือหุ้น 30 เปอร์เซ็นต์ในโครงการ
นักวิเคราะห์คาดการณ์ว่า จีนจะเข้ามาลงทุนในเขตเศรษฐกิจพิเศษเจ้าผิวก์อย่างเต็มที่ เพื่อเพิ่มการพัฒนาในมณฑลยูนนานที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล ทำให้จีนสามารถเข้าถึงมหาสมุทรอินเดียได้โดยตรง รวมทั้งสามารถนำเข้าน้ำมันได้โดยตรง ไม่ต้องผ่านช่องแคบมะละกาที่แออัด
กระแสต่อต้านจีนในเมียนมา
ท่าทีและจุดยืนที่สวนทางกับข้อเรียกร้องของประชาชนเมียนมาและยังสวนทางกับนานาชาติ ทำให้ที่ผ่านมาธุรกิจจีนตกเป็นหนึ่งในเป้าหมายของการประท้วง ทั้งการไปประท้วงด้านหน้าสถานฑูตจีนที่นครย่างกุ้ง ไปจนถึงการเผาโรงานของคนจีนเมื่อช่วงกลางเดือนมีนาคมที่ผ่านมา
แม้หลังจากนั้น จะยังไม่มีความรุนแรงในทางกายภาพใดๆ เกิดขึ้นอีกต่อธุรกิจของจีนในเมียนมา แต่สถานการณ์การประท้วงที่ยังไม่เห็นหนทางคลี่คลาย และเริ่มขยายวงกว้างไปสู่ความขัดแย้งกับกลุ่มชาติพันธุ์มากขึ้น จึงเป็นความเสี่ยงที่ทำให้จีนคงต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด และอาจทำให้จีนต้องคิดอย่างหนักในการกำหนดท่าทีหลังจากนี้
ข้อมูลอ้างอิง
http://www.cnpc.com.cn/en/2020Myanmar/2020Myanmar.shtml
https://beltandroad.hktdc.com/en/insights/yunnan-planned-hub-belt-and-road
https://www.offshore-technology.com/projects/shwe-natural-gas-project/
https://earthrights.org/what-we-do/extractive-industries/shwe-gas-project/
https://www.bbc.com/thai/international-51126249
https://www.salika.co/2019/07/20/thilawa-kyaukphyu-thai-opportunities-to-connect-to-china-and-india/
