ช่วงปลายปีหลายพื้นที่กำลังเก็บเกี่ยวผลผลิต โดยเฉพาะ “ข้าวไร่ของกลุ่มชาติพันธุ์” . The Active ชวนไปดู “ประเพณีกินข้าวใหม่” พิธีกรรมโบราณ ที่มีความคล้ายกันใน 10 ชนเผ่า เพื่อขอบคุณธรรมชาติและความเป็นสิริมงคล แต่ประเพณีที่สืบทอดมานานกำลังถูกสั่นคลอนจากปัญหาความไม่มั่นคงในที่ดินทำกิน