จาก ชนบทบุกกรุง… ถึง โต๊ะสอบสวน

ย้อนปมสอบวินัย “หมอสุภัทร ฮาสุวรรณกิจ” ในภารกิจ แพทย์ชนบทบุกกรุง

กรณี นพ.สุภัทร ฮาสุวรรณกิจ ผู้อำนวยการโรงพยาบาลสะบ้าย้อย และประธานชมรมแพทย์ชนบท ระบุคณะกรรมการสอบสวนทางวินัยร้ายแรง เตรียมมีมติ ให้ออกจากราชการ จากกรณีจัดซื้อชุดตรวจโควิด (ATK) เมื่อปี 2564 ได้สร้างแรงสั่นสะเทือนต่อแวดวงสาธารณสุขอย่างมาก

เพื่อให้เห็นภาพที่มาที่ไป วันนี้ The Active ชวนย้อนดูคำอธิบาย และข้อกล่าวหาที่กระทรวงสาธารณสุขตั้งไว้เมื่อปี 2566 รวมถึงคำชี้แจงโต้แย้งของหมอสุภัทรเอง

ข้อกล่าวหา : ‘แบ่งซื้อแบ่งจ้าง’ ชุดตรวจโควิด

หมอสุภัทร ในฐานะ ผอ.โรงพยาบาลจะนะ (ในขณะนั้น) ได้อนุมัติการจัดซื้อชุดตรวจโควิด (ATK) วงเงินครั้งละไม่เกิน 2 ล้านบาท รวม 5 ครั้ง เป็นวงเงินรวม 10 ล้านบาท

คณะกรรมการสอบสวนชี้ว่า การจัดซื้อเช่นนี้เป็น การแบ่งซื้อแบ่งจ้าง ขัดระเบียบกระทรวงการคลัง ว่าด้วยการจัดซื้อจัดจ้างฯ พ.ศ. 2560 ซึ่งควรรวมซื้อครั้งเดียวเพื่อให้ได้ราคาถูกกว่า และส่อเจตนาไม่สุจริต

คำชี้แจงของหมอสุภัทร ระบุว่า การซื้อแต่ละครั้งเกิดขึ้นท่ามกลางสถานการณ์ฉุกเฉิน ไม่สามารถรู้ล่วงหน้าได้ว่าจะต้องใช้จำนวนมากเพียงใด เมื่อภารกิจแพทย์ชนบทบุกกรุง ยืดเยื้อเกินกว่าที่คาด จึงต้องซื้อเพิ่มเป็นรอบ ๆ โดยย้ำว่า “การมองย้อนหลังแล้วกล่าวหาว่าแบ่งซื้อแบ่งจ้าง ไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริง”

ทีมแพทย์ชนบท โดยหมอสุภัทร เข้ากรุงตรวจคัดกรองโควิด 3 ครั้ง

ครั้งแรก 13-15 กค. 64, ครั้งที่สอง 21-23 กค. 64 จัดซื้อ ATK ครั้งละ 2 ล้านบาท ส่วนครั้งที่สาม 4-16 ส.ค. 64 ซื้อ ATK 3 ครั้ง รวม 6 ล้านบาท

หมอสุภัทร กลับไปทำเบิกรวมกันครั้งเดียวว่า “ซื้อ 5 ครั้ง ครั้งละ 2 ล้าน รวมเป็น 10 ล้าน”

ข้อกล่าวหา : เอื้อประโยชน์บริษัท – ราชการเสียหายร้ายแรง

อีกข้อหาที่ร้ายแรง คือ การปฏิบัติราชการเพื่อแสวงหาประโยชน์ให้บริษัทเอกชนหรือผู้อื่น และก่อให้เกิดความเสียหายแก่ทางราชการอย่างร้ายแรง ซึ่งเข้าข่ายการทุจริต

ปัญหาคือ จนถึงปัจจุบัน ยังไม่มีการเปิดเผยหลักฐานจากฝั่งกระทรวงสาธารณสุข ว่า การจัดซื้อครั้งนั้นมีการเอื้อประโยชน์หรือล็อกสเปกอย่างไร ?

กรรณิการ์ กิจติเวชกุล ตัวแทนภาคประชาชน ตั้งคำถามว่า หากลงโทษถึงขั้นให้ออกจากราชการ ซึ่งเป็นโทษทางวินัยที่ร้ายแรงที่สุด เหตุใดจึงไม่เปิดหลักฐานให้สังคมเห็นชัดเจน

ด้าน สมศักดิ์ เทพสุทิน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข ยืนยันว่า หลักฐานมีแน่ แต่ยังคงเป็นความลับทางราชการ โดยจะมีการชี้แจงอย่างเป็นทางการในการประชุม อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสุข ช่วงเดือนกันยายนนี้

ข้อกล่าวหา : ไม่รายงานผู้บังคับบัญชา

อีกข้อหาที่ตั้งไว้ คือ ไม่รีบรายงานผู้บังคับบัญชาโดยตรง หลังจากได้ดำเนินการจัดซื้อ ATK แล้ว ส่งผลให้ทางราชการได้รับความเสียหาย

อย่างไรก็ตาม หมอสุภัทร โต้แย้งว่า ภารกิจแพทย์ชนบทบุกกรุงนั้น เป็นภารกิจที่กระทรวงสาธารณสุขมอบหมายอย่างเป็นทางการ และเป็นที่รับรู้กันทั่วไป เอกสารราชการที่ลงนามโดย เกียรติภูมิ วงศ์รจิต ปลัดกระทรวงสาธารณสุข (ในขณะนั้น) ยังระบุชัดเจนถึงการขอความร่วมมือบุคลากรขึ้นมาช่วยควบคุมโรคในกรุงเทพฯ ดังนั้นจึงเห็นว่า การรายงานผู้บังคับบัญชาเพิ่มเติมไม่ใช่สิ่งจำเป็น

แม้ รมว.กระทรวงสาธารณสุข จะย้ำว่า หากผิดระเบียบก็ต้องยอมรับ แต่ก็แสดงความเข้าใจต่อเจตนาดีของหมอสุภัทรในช่วงวิกฤตโควิด พร้อมเสนอแนวทาง Law of Efficiency หรือ กฎหมายเพื่อประสิทธิภาพ เพื่อให้ระบบราชการมีความยืดหยุ่นในภาวะฉุกเฉิน และป้องกันไม่ให้ผู้ปฏิบัติงานโดยสุจริตต้องตกเป็นผู้กระทำผิด

อย่างไรก็ตาม แนวคิดนี้ยังอยู่ในขั้นร่าง และไม่ชัดเจนว่าจะสามารถใช้ย้อนหลังกับกรณีหมอสุภัทรได้หรือไม่

จับตาจุดชี้ขาดกันยายนนี้

ชะตากรรมของ หมอสุภัทร จะถูกกำหนดชัดเจนในการประชุมคณะกรรมการ อ.ก.พ.กระทรวงสาธารณสุข เดือนกันยายนนี้ ท่ามกลางแรงกดดันจากทั้งฝ่ายราชการ ภาคประชาชน และวงการแพทย์ชนบท ที่ยังตั้งคำถามต่อความโปร่งใส และความเป็นธรรมของกระบวนการสอบสวน

กรณีนี้จึงไม่เพียงเป็นการตัดสินอนาคตของแพทย์คนหนึ่ง แต่ยังสะท้อนความย้อนแย้งของระบบราชการไทย ระหว่าง เจตนาช่วยเหลือประชาชนในวิกฤติ กับ การยึดกฎระเบียบอย่างเคร่งครัด ที่อาจทำให้ผู้ปฏิบัติการภาคสนามตกอยู่ในชะตากรรมเช่นเดียวกับ หมอสุภัทร ก็ได้…

กติกา-ธรรมาภิบาล เกมลับในกระทรวงสธ.?(19 ส.ค. 68) I ตรงประเด็น