สทนช. ประกาศ ขึ้นทะเบียนองค์กรผู้ใช้น้ำ สร้างการมีส่วนร่วมจัดการน้ำประเทศไทย พร้อม ระดมความเห็นตัวแทนผู้ใช้น้ำ 3 ฝ่าย รับมือจดทะเบียน 1 เม.ย. นี้
เมื่อวันที่ 12 มี.ค. 2564 สมเกียรติ ประจำวงษ์ เลขาธิการสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (สทนช.) เปิดเผยว่า “องค์กรผู้ใช้น้ำ” เกิดขึ้น ภายใต้พระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561 ถือเป็นกลไกลใหม่ในประวัติศาสตร์การบริหารจัดการน้ำของไทย ที่จะทำให้ภาคประชาชนเข้ามามีส่วนร่วมบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของประเทศ
สทนช. จัดเสวนาสร้างการรับรู้บทบาทองค์กรผู้ใช้น้ำ เพื่อให้ความรู้แก่หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง โดยเฉพาะตัวแทนผู้ใช้น้ำ 3 ฝ่าย ทั้งภาคเกษตรกรรม ภาคพาณิชยกรรม และภาคอุตสาหกรรม ได้เห็นถึงบทบาทสำคัญขององค์กรผู้ใช้น้ำ ที่สร้างการมีส่วนร่วมบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในมิติใหม่ในอนาคต รวมทั้งเตรียมความพร้อมในการจดทะเบียนจัดตั้งกลุ่มผู้ใช้น้ำ สำหรับคุณสมบัติผู้ที่จะเข้าร่วมเป็นองค์ผู้ใช้น้ำ ขั้นตอนกระบวนการและวิธีการต่าง ๆ ในการยื่นขอรับรองความเป็นองค์กรผู้ใช้น้ำ ซึ่งคาดว่าจะสามารถประกาศขึ้นทะเบียนได้ในวันที่ 1 เม.ย. 2564 นี้
สำหรับบทบาทสำคัญขององค์กรผู้ใช้น้ำ นอกจากเพื่อดำเนินการเกี่ยวกับการใช้ การพัฒนา การบริหารจัดการ การบำรุงรักษา การฟื้นฟู และการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำในหมู่สมาชิกร่วมกันแล้ว ยังสามารถเข้ารับการคัดเลือกเป็นกรรมการลุ่มน้ำในเขตลุ่มน้ำของตนได้ ซึ่งลุ่มน้ำหนึ่ง ๆ มีจำนวน 9 คน แบ่งเป็น ภาคเกษตรกรรม 3 คน ภาคอุตสาหกรรม 3 คน และ ภาคพาณิชยกรรม 3 คน โดยกรรมการลุ่มน้ำผู้แทนองค์กรผู้ใช้น้ำเหล่านั้น ยังมีสิทธิได้รับการคัดเลือกไปเป็นกรรมการผู้แทนคณะกรรมการลุ่มน้ำในคณะกรรมการทรัพยากรน้ำแห่งชาติ (กนช.) ได้อีกด้วย รวมทั้งสิ้นจำนวน 4 คน เพื่อเสนอแนะ ให้ข้อมูลหรือความคิดเห็นต่อคณะกรรมการลุ่มน้ำ เพื่อนำมาใช้ในการบริหารทรัพยากรน้ำในเขตลุ่มน้ำของตนเอง
ปัจจุบันมีการแบ่งพื้นที่ลุ่มน้ำใหม่เป็น 22 ลุ่มน้ำหลัก และ 353 ลุ่มน้ำสาขา ดังนั้น “องค์กรผู้ใช้น้ำ” จะเป็นกลไกสำคัญที่นำไปสู่การยกระดับในการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคประชาชน ที่จะเข้ามามีสิทธิมีเสียงและร่วมแก้ไขปัญหาน้ำท่วม-น้ำแล้ง รวมถึงการบริหารจัดการน้ำในระดับพื้นที่ได้ โดยมี สทนช. ทำหน้าที่เป็นหน่วยหลักในการขับเคลื่อนการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำในระดับลุ่มน้ำให้สามารถจัดสรรน้ำได้อย่างเท่าเทียม ทั่วถึง และเป็นธรรม
แม้ว่าที่ผ่านมาจะมีการจัดตั้งองค์กรหรือกลุ่มผู้ใช้น้ำขึ้นมาบ้างแล้ว แต่ถือว่ายังไม่ได้อยู่ภายใต้พระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561 ดังนั้น องค์กรหรือกลุ่มผู้ใช้น้ำของหน่วยงานที่มีอยู่เดิมตามภารกิจ จะต้องมายื่นขอก่อตั้งเป็นองค์กรผู้ใช้น้ำตามพระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ พ.ศ. 2561 เพื่อประโยชน์ในการบริหารจัดการทรัพยากรน้ำทั้งระบบ
โดยกำหนดให้กลุ่มบุคคลหรือนิติบุคคล หรือห้างหุ้นส่วนสามัญที่รวมตัวกันจำนวนไม่น้อยกว่า 30 ราย ต้องตั้งตัวแทนไปยื่นคำขอจดทะเบียนก่อตั้งองค์ผู้ใช้น้ำต่อสำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ ในฐานะนายทะเบียน ผ่าน 3 ช่องทางทั้งในส่วนกลางและส่วนภูมิภาค ทั้งทางระบบออนไลน์ และยื่นเอกสารด้วยตนเอง
ได้แก่ 1. ทางเว็บไซต์ twuo.onwr.go.th 2. สำนักงานทรัพยากรน้ำแห่งชาติ อาคารจุฑามาศ ถ.วิภาวดีรังสิต กรุงเทพฯ และ 3. สำนักงานของ สทนช. ภาค 1- 4 ได้แก่ จ.ลำปาง จ.สระบุรี จ.ขอนแก่น และ จ.สุราษฎร์ธานี โดยมีกระบวนการตรวจสอบเอกสารข้อมูลประมาณ 30 วัน หากถูกต้องครบถ้วน จะเข้าสู่กระบวนการออกเอกสารรับรองว่าเป็นองค์กรผู้ใช้น้ำตาม พระราชบัญญัติทรัพยากรน้ำ ต่อไป
