สกน. ตั้งคำถาม ต่อแนวทางจัดการทรัพยากร ป่าไม้-ที่ดิน หวั่นนโยบาย ‘พล.ต.อ. พัชรวาท’ รมว.ทส. คนใหม่ สร้างผลกระทบต่อชุมชนเขตป่าทั่วประเทศ นัดเคลื่อนไหว 4 ก.ย. นี้ ยกกรณี อช.ถ้ำผาไท กันเขตชุมชนออกจากพื้นที่ ยุติความขัดแย้ง
เมื่อวันที่ 2 ก.ย. 2566 ที่ศาลาอเนกประสงค์ บ้านกลาง หมู่ 5 ต.บ้านดง อ.แม่เมาะ จ.ลำปาง สหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ (สกน.) จ.ลำปาง ร่วมประชุมเพื่อเตรียมการเข้าร่วมเวทีรับฟังความคิดเห็น การเตรียมประกาศพื้นที่อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท จ.ลำปาง ที่จะจัดขึ้นระหว่าง วันที่ 4-8 กันยายนนี้
ชาวบ้าน ต่างสะท้อนในทิศทางเดียวกัน ถึงความกังวลหากพื้นที่ถูกประกาศเป็นอุทยานฯ จะส่งผลกระทบในทุกด้าน ทั้งการพัฒนาในพื้นที่ทำไม่ได้ เรื่องการทำมาหากินก็จะกระทบ จะส่งผลให้เกิดความพยายามบีบให้ชาวบ้านต้องรับเงื่อนไขของหน่วยงานรัฐ ด้วยหลักเกณฑ์ที่ไม่สอดคล้องกับพื้นที่ เช่น เก็บค่าธรรมเนียมการเลี้ยงสัตว์, จำกัดที่ทำกิน, การทำไร่หมุนเวียนจะทำไม่ได้, การกำหนดใช้ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำอย่างจำกัด ดังที่เกิดขึ้นกับพื้นที่อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน ซึ่งตัวแทนชาวบ้านได้ร่วมสะท้อนผลกระทบจากการถูกประกาศอุทยานแห่งชาติทับพื้นที่ด้วย
“ถ้าขัดอะไรสักอย่าง เราก็จะผิด ผมอยากจะบอกพี่น้องไว้ว่า เราคงต้องออกไปคัดค้าน บ้านผมนั้นตอนประกาศผมไม่รู้เรื่องอะไรสักอย่าง แล้วเราก็ต้องมาอยู่ใต้กฎหมายแบบนี้ ทั้งที่เราอยู่มาก่อน เราเลยลุกขึ้นมาสู้ ซึ่งมันยากลำบากมาก อยากให้พี่น้องในถ้ำผาไทได้สู้ก่อนจะสายเกินไป”
อิทธิพล วัฒนาศักดิ์ดำรง ชาวกะเหรี่ยงบ้านแม่หมี อ.เมืองปาน จ.ลำปาง
ขณะที่ พชร คำชำนาญ กองเลขานุการขบวนการประชาชนเพื่อสังคมที่เป็นธรรม (ขปส.) หรือ พีมูฟ ระบุว่า กรณีประกาศอุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท เป็นนโยบายต่อเนื่องจากการไล่คนออกจากป่าในอดีต และต่อเนื่องด้วยนโยบายทวงคืนผืนป่า เพิ่มพื้นที่ป่าของรัฐบาล คสช. โดยพยายามจะบีบให้ชาวบ้านต้องอยู่ในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ที่ปรกครองด้วย พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2562 ที่สร้างผลกระทบต่อชาวบ้านมาแล้วกว่า 4,000 ชุมชนทั่วประเทศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งชุมชนชาติพันธุ์ที่อยู่ในเขตป่าที่ต้องเผชิญการผลิตซ้ำอคติทับซ้อนเข้าไปสู่การละเมิดสิทธิที่รุนแรง
จึงเป็นข้อท้าทาย เป็นเครื่องวัดใจ พล.ต.อ.พัชรวาท วงษ์สุวรรณ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม คนใหม่ ว่า จะเห็นความเดือดร้อนของพี่น้องประชาชน คนจน คนตัวเล็กตัวน้อยหรือไม่
“คุณพัชรวาท เป็นรัฐมนตรีที่จะทำงาน หรือใช้อำนาจสานต่อนโยบาย และกฎหมายที่สร้างผลกระทบกับชุมชนชาติพันธุ์ในพื้นที่ป่า ที่ต่อเนื่องมาจากอดีตและต่อเนื่องจากยุค คสช. หรือไม่ หรือจะมองเห็นสิทธิของชุมชนในเขตป่า สิทธิชุมชนตามรัฐธรรมนูญ ปฏิญญาสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิชนเผ่าพื้นเมือง และดำเนินการเพื่อช่วยเหลือ รับรองสิทธิประชาชน วัดใจว่าคุณ จะใช้อำนาจเปลี่ยนแปลงสังคมให้เป็นธรรมยิ่งขึ้นไหม หรือจะยิ่งใช้อำนาจกลไกข้าราชการให้ยิ่งเข้มข้น กดขี่ประชาชนมากขึ้น “
พชร คำชำนาญ
ทั้งนี้ ในที่ประชุม มีข้อสรุปจะเคลื่อนไหวเรียกร้องให้กันแนวเขตพื้นที่อุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท ออกจากแนวเขตชุมชนก่อนการประกาศ โดยเริ่มที่การเคลื่อนไหวที่ อ.งาว ในวันที่ 4 ก.ย. นี้ ตามด้วยวันที่ 6 ก.ย. ที่ อ.แจ้ห่ม และการเคลื่อนไหวใหญ่ในวันที่ 8 ก.ย. ณ องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านดง อ.แม่เมาะ ซึ่งจะมีสหพันธ์เกษตรกรภาคเหนือ (สกน.) จ.ลำปาง ในนามผู้ได้รับผลกระทบ โดยตรงร่วมสะท้อนปัญหาผลกระทบและเรียกร้องต่อทั้งอุทยานแห่งชาติถ้ำผาไท (เตรียมการ), อธิบดีกรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช รวมถึงรัฐมนตรีว่าการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม คนใหม่ด้วย
