มูลนิธิผสานวัฒนธรรม เครือข่ายและครอบครัวเดินหน้าจัดกิจกรรมรำลึก 10 ปี “บิลลี่ “ ผู้พิทักษ์สิทธิแห่งบางกลอย หวังสะท้อนปัญหาสิทธิชุมชนที่ยังไม่ได้รับการแก้ไข พร้อมฟ้องแพ่งกรมอุทยานฯ คืนความเป็นธรรมให้ครอบครัว
วันนี้ ( 15 เม.ย.2567 ) พรเพ็ญ คงขจรเกียรติ ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรม เปิดเผยกับ The Active ถึงการเตรียมจัดกิจกรรม 10 ปี : บิลลี่ พอละจี รักจงเจริญ ผู้พิทักษ์สิทธิแห่งบางกลอย ณ ใจแผ่นดิน ระหว่างวันที่ 17-18 เม.ย.นี้ ที่ชุมชนกะเหรี่ยงบางกลอย จ.เพชรบุรี ว่ากิจกรรมในปีนี้ ซึ่งเป็นปีที่ครบรอบ 10 ปี การจากไปของบิลลี่ จะมุ่งเน้นการลงพื้นที่ชุมชนบางกลอย จากเดิมในหลายปีที่ผ่านมา เน้นจัดกิจกรรมในเมืองเพื่อสื่อสารให้สังคมเข้าใจปัญหาและเรื่องราวของบิลลี่ ซึ่งเชื่อว่าหลายปีมานี้สังคมเข้าใจในระดับหนึ่งแล้ว
ครั้งนี้จึงขอกลับคืนสู่ชุมชน เพราะแม้จะผ่านมากว่า 10 ปี ที่บิลลี่ลุกขึ้นมาสะท้อนปัญหาการเข้าไม่ถึงสิทธิต่างๆของชาวบางกลอย โดยเฉพาะสิทธิที่ดินทำกิน กระทั่งบิลลี่หายตัวไปและชัดเจนว่าเสียชีวิตจากผลการตรวจสอบของกรมสอบสวนคดีพิเศษ หรือดีเอสไอ แต่ถึงวันนี้ ชาวกะเหรี่ยงบางกลอย ก็ยังเผชิญกับปัญหาเดิมๆ แถมยังลำบากมากขึ้น ทั้งเศรษฐกิจปากท้อง บางส่วนยังไม่มีที่ดินทำกิน หรือมี ก็ทำกินไม่ได้ เพราะพื้นที่รัฐจัดสรรให้เป็นพื้นที่ไม่เหมาะสมต่อการทำเกษตร และไม่สามารถทำเกษตรดั้งเดิมที่มีความหลากหลายทางอาหารอย่างไร่หมุนเวียนได้ จึงตั้งใจไปจัดกิจกรรมเชิงสัญลักษณ์เพื่อให้กำลังใจ และสะท้อนปัญหาให้สังคมภายนอกได้ยินเสียงชาวบ้านจริงๆ
“ ตอนนี้ผ่านมาเป็น 10 ปีแล้ว เรื่องที่ดินก็ไม่ไปไหน มีทีมลงมาเดินหน้าสะท้อนแก้ปัญหาเรื่องที่ดิน ก็ยังไม่เห็นผลคณะกรรมการชุดต่างๆที่รัฐบาลจัดตั้งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นชุดที่ร้อยเอกธรรมนัส พรหมเผ่า รมว.กระทรวงเกษตรและสหกรณ์เป็นประธาน ก็ยังไม่เกิดผล เราคิดว่าสิ่งสำคัญ คืออยากไปโอบอุ้มชุมชนก่อน ก็เลยจัดกิจกรรมในลักษณะรำลึก จัดในชุมชน และก็มีเรื่องสร้างความเข้าใจชุมชน ทั้งเรื่องที่ดิน เรื่องคดีความ และรับฟังเขาว่า เขาลำบากยังไงในห้วงที่ผ่านมา “
พรเพ็ญ คงขจรเกียรติ ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรม
ทั้งนี้ ข้อเรียกร้องสำคัญของชาวกะเหรี่ยงบางกลอย 38 ครอบครัว ที่ย้ำมาตลอด คือ อยากกลับบ้าน อยากกลับไปอยู่ใจแผ่นดิน แม้จะถูกมองว่าลำบาก ซึ่งเป็นหนทางเดียว ที่จะกลับไปดำรงวิถีชีวิตดั้งเดิมที่เป็นความมั่นคงในชีวิตของพวกเขา
ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรม ยังเปิดเผยถึงความคืบหน้า การเดินหน้าเพื่อทวงความยุติธรรมให้กับครอบครัวบิลลี่ และชาวบางกลอย ว่า ภายหลังศาลอาญาคดีทุจริตและประพฤติมิชอบกลาง มีคำพิพากษาจำคุก 3 ปี โดยไม่รอลงอาญา นายชัยวัฒน์ ลิ้มลิขิตอักษร อดีตหัวหน้าอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน กรณีควบคุมตัวบิลลี่ แต่ไม่มีการส่งตัวให้พนักงานสอบสวนตามขั้นตอน มีความผิดตามมาตรา 157 ฐานปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบ และให้ยกฟ้องจำเลยที่ 2,3 และ 4 ส่วนข้อหาฆ่าโดยไตร่ตรองไว้ก่อนและการอำพรางศพ ศาลยกฟ้องทั้งหมด เนื่องจากพยานหลักฐานไม่เพียงพอ ทางมูลนิธิและทนายได้เดินหน้ายื่นอุทธรณ์ ในขณะที่ฝ่ายจำเลยก็ยื่นแก้อุทธรณ์ ซึ่งกระบวนการอุทธรณ์ยังไม่สิ้นสุด แต่คาดว่าน่าจะคืบหน้าภายในเดือนพฤษภาคมนี้
พร้อมทั้งได้มีการยื่นฟ้องความผิดทางแพ่ง ไปเมื่อวันที่ 4 เม.ย.67 ที่ผ่านมา โดยได้รวบรวมเรื่องค่าเสียหาย ค่าขาดไร้อุปการะ ค่าทำกิจกรรมต่างๆในการค้นหาและค่าความเสียหายที่เกิดขึ้นกับครอบครัว ทั้งแม่ ลูกและภรรยาของบิลลี่ไว้ ซึ่งศาลประทับรับฟ้องแล้ว อยู่ในขั้นกระบวนการพิจารณาของศาล ซึ่งกรณีนี้เป็นการฟ้องแพ่ง กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช โดยเป็นเรื่องของความรับผิดของเจ้าหน้าที่รัฐ ที่ต้องรับผิดในทางแพ่ง ในกรณีที่เจ้าหน้าที่ของรัฐ ไปทำการละเมิดประชาชน
“ เรื่องความรับผิดทางแพ่งเป็นเรื่องสำคัญมาก ถ้าเราให้สาธารณชนเข้าใจเรื่องมูลและเหตุการฟ้องแพ่ง ให้ชาวบ้านเข้าใจว่าทำไมคดีล่าช้า และก็ให้ติดตามคดีแพ่ง และให้กระบวนการยุติธรรมดำเนินไปแบบตรงไปตรงมา พี่เชื่อว่า ความรับผิดทางแพ่งจะเป็นสัญญะอันหนึ่ง ที่จะทำให้เห็นว่า สังคม รัฐ กระบวนการยุติธรรม ไม่ได้ปิดตาทั้งหมด และปล่อยให้ความอยุติธรรมมันเกิดขึ้นนอกสายตา เพราะที่ผ่านมามีความยุติธรรมทางอาญาก็จริง แต่ว่ามันติดขัด การเอาเจ้าหน้าที่รัฐที่กระทำผิดมาลงโทษมันยาก จึงต้องมีการรับผิดทางแพ่งด้วย “
พรเพ็ญ คงขจรเกียรติ ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรม
ผู้อำนวยการมูลนิธิผสานวัฒนธรรม กล่าวเพิ่มเติมว่า กรณีของบิลลี่ ก็เหมือนคดีนายชัยภูมิ ป่าแส แม้ว่าจะไม่สามารถเอาพลทหาร 1 คน ที่ยิงนายชัยภูมิเข้าเรือนจำได้ในคดีอาญา แต่การที่ศาลสั่งว่า กองทัพบกต้องจ่ายเงินให้ครอบครัวชัยภูมิ อันเนื่องมาจากกระสุนของทหาร ทำให้สังคมได้รับการเยียวยาไปด้วย จึงหวังให้เกิดความเป็นธรรมกับคดีของบิลลี่ด้วยเช่นกัน
