ชง 10 ข้อเสนอด่วน ถึง รัฐบาลใหม่ แก้ปม ‘มลพิษน้ำกก’ ใน 4 เดือน

‘สืบสกุล กิจนุกร’ ชี้ ปิดเหมืองเมียนมา คือ การแก้ที่ต้นเหตุ จี้ จัดหาแหล่งน้ำใหม่ ตั้งศูนย์ตรวจสารโลหะหนักเชียงราย–เชียงใหม่ ยุตินำเข้าแร่จากเมียนมา พร้อมทบทวน ยกเลิกแนวคิดสร้างฝายดักตะกอน ที่ยังไม่ได้พิสูจน์ว่าจะแก้ปัญหาได้จริง ย้ำ รัฐบาลต้องเปิดเจรจากับเมียนมา–จีน ร่วมรับผิดชอบผลกระทบ

จากกรณีปัญหา แม่น้ำกกปนเปื้อนสารโลหะหนัก ที่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพน้ำ การเกษตร และความเป็นอยู่ของประชาชนในพื้นที่ภาคเหนือ โดยเฉพาะจังหวัดเชียงรายและเชียงใหม่

ล่าสุด สืบสกุล กิจนุกร อาจารย์ประจำสำนักวิชานวัตกรรมสังคม มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง ระบุว่า รัฐบาลสามารถดำเนินการแก้ไขได้ทันทีภายใน 4 เดือน โดยมีข้อเรียกร้องสำคัญ 10 ข้อ เพื่อจัดการปัญหามลพิษข้ามพรมแดนจากเหมืองแร่ในประเทศเมียนมา โดยเป้าหมายหลักของประชาชน ยังคงยืนยันชัดเจนว่า การปิดเหมืองแร่ในเมียนมา คือทางออกในการแก้ไขปัญหาที่ต้นเหตุ และ การฟื้นฟูลุ่มน้ำกก-สาย-รวก-โขง คือ งานระยะยาวที่ต้องทำต่อเนื่อง

สำหรับ 10 ข้อเสนอเร่งด่วน ภายใน 4 เดือน ประกอบด้วย

1. จัดหาแหล่งน้ำใหม่ สำหรับผลิตน้ำประปาหมู่บ้านใน ต.แม่นาวาง และ ต.ท่าตอน อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ ที่ไม่สามารถใช้น้ำกกได้แล้ว
   
   
2. ตรวจสอบคุณภาพดิน กว่า 12,000 ไร่สองฝั่งแม่น้ำกก ใน อ.แม่อาย เพื่อหาสารโลหะหนัก เนื่องจากพื้นที่นี้เป็นแหล่งเกษตรกรรมสำคัญ
   
   
3. จัดหาแหล่งน้ำดิบใหม่ สำหรับการประปาส่วนภูมิภาค ที่ผลิตน้ำประปาให้ประชาชนกว่า 55,000 ราย ในเขตอ.เมือง เวียงชัย แม่สาย เชียงแสน จ.เชียงราย หลังตรวจพบสารหนูและแบเรียมในน้ำ
   
   
4. ตรวจสารโลหะหนักในข้าวนาปี 100,000 ไร่ ก่อนเก็บเกี่ยว หากพบการปนเปื้อน รัฐต้องชดเชยเกษตรกร หากไม่พบ ต้องออกเอกสารรับรองผลผลิต
   
   
5. ตั้งศูนย์ตรวจสารโลหะหนัก ประจำจังหวัดเชียงราย–เชียงใหม่ เพื่อเฝ้าระวังน้ำ ดิน ผลผลิตการเกษตร สัตว์น้ำ และสุขภาพคน
   
   
6. ปรับปรุงระบบประปาหมู่บ้าน 30 แห่ง ในเชียงราย–เชียงใหม่ ให้สามารถกำจัดโลหะหนักในกระบวนการผลิต
   
   
7. ยุตินำเข้าแร่จากเมียนมา จนกว่าจะพิสูจน์ได้ว่าไม่เกี่ยวข้องกับเหมืองที่ก่อมลพิษ
   
   
8. ยกเลิกโครงการสร้างฝายดักตะกอน ที่ไม่มีการพิสูจน์ทางวิชาการว่าจะแก้ปัญหาได้จริง และก่อผลกระทบต่อที่ดินทำกินและสิ่งแวดล้อม
   
   
9. ตั้งคณะทำงานร่วม รัฐ–วิชาการ–ประชาชน เพื่อดูแลการปิดเหมือง เฝ้าระวังมลพิษ เยียวยาผู้ได้รับผลกระทบ และฟื้นฟูลุ่มน้ำกก
   
   
10. เปิดเวทีเจรจาอย่างเป็นทางการกับเมียนมาและจีน เพื่อเรียกร้องให้ทั้งสองประเทศรับผิดชอบต่อผลกระทบจากการทำเหมืองแร่

สืบสกุล ย้ำด้วยว่า หากรัฐบาลใหม่จริงจังกับการแก้ไขปัญหา ประชาชนจะเห็นผลเป็นรูปธรรมได้ภายในไม่กี่เดือน แต่หากยังปล่อยปละละเลย ปัญหามลพิษข้ามพรมแดนจากเหมืองแร่ในเมียนมาจะยิ่งซ้ำเติมความเดือดร้อนของชุมชนริมแม่น้ำ และสร้างความเสี่ยงระยะยาวต่อความมั่นคงด้านน้ำ อาหาร และสุขภาพของคนไทย