“นักระบาดวิทยา” จับตาโควิดระลอก 5 หลังคลายล็อก 6 เดือนแม้ฉีดวัคซีน

ลุ้นระหว่างวัคซีนกับเชื้อไวรัสใครจะชนะ ห่วงกลุ่มแรงงานข้ามชาติ ที่ยังไม่ฉีดวัคซีน จุดชนวนระบาดรอบใหม่ แนะยังต้องคุมเข้มกิจกรรมกลางคืน ขายสุรา ด้าน สธ.เตรียมฉีดเข็ม 3 ประชาชนพื้นที่เสี่ยง พ.ย.​ นี้ 

วันที่ 31 ส.ค.2564 ศ.นพ.วีระศักดิ์ จงสู่วิวัฒน์วงศ์ ประธานหลักสูตร ระบาดวิทยา คณะแพทยศาสตร์ ม.สงขลานครินทร์ เปิดเผยว่า จำนวนผู้ติดเชื้อ และจำนวนผู้เสียชีวิตที่ลดลงสะท้อนว่าโรคระบาดกำลังอยู่ในขาลง จึงเห็นด้วยว่าในจังหวะนี้ก็สามารถที่จะคลายล็อกดาวน์ได้แต่ไม่ถึงกับปลอดภัยมากนัก โดยหลังคลายล็อกไปแล้วคาดว่าผู้ติดเชื้อจะเพิ่มมากขึ้น เพราะมีกิจกรรม การสัมผัสระหว่างผู้คนมากขึ้น

ศ.นพ.วีระศักดิ์ ตั้งข้อสังเกตวา่ เวลานี้ยังไม่มีคำอธิบายว่า ทำไมโรคจึงลดลง เพราะคงไม่ใช่เกิดจากมาตรการล็อกดาวน์อย่างเดียว พร้อมวิเคราะห์ความเป็นไปได้ว่า 

1. ประชาชนมีภูมิต้านทานจากการติดโรคตามธรรมชาติ เนื่องจากมีการป่วยที่ตรวจไม่พบอยู่จำนวนมาก ทำให้คนกลุ่มหนึ่งมีภูมิต้านทานแล้ว 
2. ไวรัสอาจมีการกลายพันธุ์ทำให้เชื้ออ่อนแอลงในแง่ของการแพร่กระจายก็เป็นไปได้​ เพราะในธรรมชาติโรคทั้งหลายหายไปเอง ตามระบบชีววิทยา
3. วัคซีนน่าจะยังออกฤทธิ์ไม่มากเพราะยังฉีดไม่มากพอ
4. อีกด้านหนึ่งประชาชนในช่วงที่ผ่านมามีความระมัดระวังมากขึ้น ทำให้การติดเชื้อน้อยลง

หลังจากเปิดคลายล็อก ปัจจัยที่เราหวังว่าควบคุมการแพร่ระบาดได้ ก็คือวัคซีน ซึ่งบางวันฉีดได้เกือบล้านโดส ก็จะเป็นการยันระหว่างวัคซีน กับเชื้อ ซึ่งเราก็ต้องดูต่อไปว่าใครจะชนะ 

“ตอนนี้เราเข้ามาถึงวงจรธรรมชาติช่วงขาลงก็ต้องเอ็นจอยกับมันนิดหน่อยแต่ไม่นานเราก็จะมีขาขึ้น​ แต่ไม่รู้เมื่อไหร่ แม้เราจะฉีดวัคซีนก็ยังจะมีขาขึ้นอยู่” 

สำหรับสถานการณ์การฉีดวัคซีน ณ วันที่ 30 สิงหาคม มีผู้ฉีดวัคซีนครบสองเข็มแล้ว 7.8 ล้านคน จากจำนวนประชากรราว 61 ล้านคน ขณะที่เมื่อวานมีการฉีดวัคซีนไปได้ทั้งหมด 7.4 แสนโดส โดยผู้สูงอายุและกลุ่ม 7 โรคเรื้อรังได้รับวัคซีนไปแล้วทั้งหมดเกือบ 10 ล้านคนจากกลุ่มเป้าหมายทั้งหมด 17 ล้านคน

ส่วนจะมีการระบาดระลอก 5 อีกเมื่อไหร่หรือไม่นั้น ศ.นพ.วีระศักดิ์ ระบุว่า ประเมินยาก แต่อาจจะใช้เวลาประมาณครึ่งปี ดูจากตัวอย่างในหลายๆ ประเทศ แต่ก็ยังไม่แน่นอนคงอีกเป็นเดือนการระบาดจึงจะกลับมา

ขณะที่การฉีดวัคซีนเป็นไปไม่ได้ที่เราจะฉีดให้ครบหมด แม้จะฉีดไปถึง 70% ก็ยังสามารถเกิดการระบาดได้ ยกตัวอย่างเช่นประเทศอิสราเอล หรือที่ จ.ภูเก็ต ตอนนี้ก็เริ่มมีการระบาดกลับมาแม้ฉีดไปเกือบทั้งเกาะ เพราะมีกลุ่มที่ยังไม่ได้ฉีดวัคซีนที่เป็นแรงงานข้ามชาติ คนที่หลุดรอดจากการฉีดวัคซีนก็จะติดเชื้อ และทำให้เชื้อเพิ่มขึ้น 

ส่วนการปรับมาตรการคลายหลายกิจการ กิจกรรมวันพรุ่งนี้ (1 ก.ย.) โดยเฉพาะคนที่ยังไม่ฉีดวัคซีนต้องเฝ้าระวังมากและเสนอว่ากิจกรรมกลางคืน เช่น การขายเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และกิจกรรมที่มีการสัมผัสสูงเคยเป็นบทเรียนที่ทำให้การแพร่เชื้อเกิดขึ้นได้รวดเร็วมาแล้ว จึงอยากจะให้ควบคุมกิจกรรมกลางคืนไว้ก่อน ส่วนพื้นที่ต้องเฝ้าระวังเป็นพิเศษ คือโรงงานอุตสาหกรรม รอบนอกในหัวเมืองไกลออกไปจาก กทม.​จะเป็นเป้าหมายของเชื้อที่จะเข้าไปโจมตีเพราะว่ามีคนอยู่หนาแน่น 

เช็กแผน-ไทม์ไลน์ฉีดวัคซีนก่อนสิ้นปี 

นายแพทย์เฉวตสรร นามวาท ผู้อำนวยการกองควบคุมโรคและภัยสุขภาพในภาวะฉุกเฉิน กรมควบคุมโรค ระบุแผนการจัดหาวัคซีนโควิด 19 ตั้งแต่กันยายน-ธันวาคม 2564 จะมีวัคซีนซิโนแวค 12 ล้านโดสในเดือนกันยายน-ตุลาคม เพื่อฉีดเป็นเข็ม 1 ในสูตรวัคซีนไขว้ ส่วนแอสตราเซเนกา จะส่งมอบให้ครบ 61 ล้านโดสในปีนี้ โดยกันยายนส่งมอบ 7.3 ล้านโดส และตุลาคม-ธันวาคม เดือนละ 10 ล้านโดส ส่วนไฟเซอร์ 30 ล้านโดส จะส่งมอบกันยายน 2 ล้านโดส ตุลาคม 8 ล้านโดส และพฤศจิกายน-ธันวาคมเดือนละ 10 ล้านโดสรวมวัคซีนที่จัดหาได้ในปี 2564 ทั้งสิ้น 124 ล้านโดส เมื่อรวมกับวัคซีนซิโนฟาร์มและโมเดอร์นาทำให้ไทยมีวัคซีน 140 ล้านโดส

แผนนำเข้าวัคซีน ปี 2564

สำหรับแผนฉีดวัคซีน ส.ค. – ธ.ค. ​64 

สำหรับประชาชนทั่วไป ในพื้นที่เสี่ยงคาดว่า จะได้รับเข็ม 3 กระตุ้นในเดือนพฤศจิกายนนี้ ซึ่งต้องขอศึกษารายละเอียดเพิ่มเติมว่าคณะผู้เชี่ยวชาญจะบริหารจัดการปริมาณวัคซีนอย่างไร ส่วนเดือน ธ.ค.เข็ม 3 จะกระจายไปทั่วประเทศ