หวังรัฐบาลสมัยหน้า ผลักดัน เข้าสภาฯ เผย เพื่อไทย ก้าวไกล เพื่อชาติ ขานรับนโยบายเลือกตั้งผู้ว่าฯ เดินหน้าแนวทางกระจายอำนาจ ย้ำ “ไม่มีประเทศไหนเจริญ หากไร้ท้องถิ่นที่เข้มแข็ง”
“ขอคนละ 1 ชื่อ ให้เกิน 5 หมื่น ร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ ปลดล็อกท้องถิ่น…” กลับมาเป็นกระแสอีกครั้ง หลังจาก สื่อออนไลน์ The Voters ออกแคมเพนล่ารายชื่อให้เกิน 5 หมื่นรายชื่อ โดยย้ำว่าที่ต้องผลักดันในช่วงเวลานี้ เพราะหลังจากรวบรวมรายชื่อครบแล้ว “ร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ” จะถูกส่งต่อเข้าสภาฯ โดยรัฐบาลชุดหน้า ทั้งนี้ ทาง สันติสุข กาญจนประกร ผู้ก่อตั้ง สื่อออนไลน์ The Voters พบว่าปัจจุบัน มี 2-3 พรรคการเมือง ที่มีนโยบายเรื่องการเลือกตั้งผู้ว่าฯ แล้ว เช่น พรรคก้าวไกล เพื่อไทย และเพื่อชาติ
- อ่าน แคมเปญ #เลือกตั้งผู้ว่าฯทั่วประเทศ ความหวัง กระจายอำนาจสู่ต่างจังหวัด
- อ่าน ถกร่าง รธน. ปลดล็อกท้องถิ่น
- อ่าน 26 ปี บนเส้นทางกระจายอำนาจของ ‘วุฒิสาร ตันไชย’
ไม่มีประเทศไหนเจริญ หากไร้ท้องถิ่นที่เข้มแข็ง!
The Active ได้สัมภาษณ์เพิ่มเติมกับ สันติสุข ซึ่งระบุว่า The Voters เป็นสื่อที่ให้ความสำคัญประเด็นการกระจายอำนาจ และการรณรงค์เลือกตั้งผู้ว่าฯ ทั่วประเทศ ตามหลักการสากลที่เชื่อว่า การกระจายอำนาจและงบประมาณสู่ท้องถิ่นอย่างสมเหตุสมผล จะนำมาซึ่งคุณภาพชีวิตที่ดีของคนต่างจังหวัด ดังวลี No State Without City ไม่มีประเทศไหนเจริญหากไร้ท้องถิ่นที่เข้มแข็ง
แคมเพนเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ ยังคงทำเหมือนเดิม เพิ่มเติม คือ มีคอนเทนต์สัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญด้านการกระจายอำนาจที่ลึกขึ้น เบื้องหลังผมได้ทีมงานเป็นนักวิชาการ นักสัมภาษณ์ นักกิจกรรมทางสังคมการเมือง เช่น
- อ.ชำนาญ จันทร์เรือง ผู้เชี่ยวชาญการกระจายอำนาจ
- คุณบารมี ชัยรัตน์ ที่ปรึกษาสมัชชาคนจน
- คุณชัชฎา กำลังแพทย์ ผู้เชี่ยวชาญการกระจายอำนาจในญี่ปุ่น
- คุณภัควดี วีระภาสพงษ์ นักเขียน นักแปล
- อ.ษัษฐรัมย์ ธรรมบุษดี นักวิชาการด้านรัฐสวัสดิการ
- ศาสตราจารย์เกียรติคุณ ธเนศวร์ เจริญเมือง ผู้รณรงค์เลือกตั้งผู้ว่าฯ มานาน
- คุณบรรณ แก้วฉ่ำ ผู้เชี่ยวชาญปัญหาในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
สาระสำคัญ “ร่างปลดล็อกท้องถิ่น” ความหวังกระจายอำนาจ
บก. The Voters ระบุถึง เหตุผลของการไม่ได้ไปต่อของ “ร่างปลดล็อกท้องถิ่น” ของ คณะก้าวหน้า เพราะ เรายังอยู่ในรัฐบาลที่ไม่เป็นประชาธิปไตย ส.ว. บางคนมีอคติกับการกระจายอำนาจ กล่าวหาผิด ๆ ว่า เป็นการแบ่งแยกดินแดน หากไปดูในรัฐธรรมนูญ หมวด 1 แล้ว จะพบว่า ไม่สามารถแบ่งแยกได้ ยิ่งกระจายอำนาจ จะยิ่งทำให้ปัญหาการคิดแบ่งแยกดินแดนหมดไป เมื่อผู้คนมีคุณภาพชีวิตที่ดี คงไม่มีใครคิดอยากแบ่งแยกดินแดน ข้อกล่าวหานี้จึงไม่จริงโดยสิ้นเชิง
ทาง The Voters จึงกำลังล่ารายชื่อให้เกิน 5 หมื่น ตามที่กฎหมายกำหนด เพื่อแก้ไขรัฐธรรมนูญ หมวด 14 ว่า ด้วยการปกครองส่วนท้องถิ่น เราเรียกอย่างลำลองว่า ร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ สาระหลัก ๆ ของร่างนี้ คือ ยกเลิก หมวด 14 การปกครองส่วนท้องถิ่น และความใน มาตรา 249 ถึงมาตรา 254 ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 เพราะหมวด 14 เดิมเป็นอุปสรรคต่อการกระจายอำนาจ
ท้องถิ่นใด มีลักษณะที่จะปกครองตนเองได้ ย่อมมีสิทธิ์จัดตั้งจังหวัดจัดการตนเอง ตามที่กฎหมายบัญญัติ และมีสิทธิ์เลือกตั้งผู้บริหารสูงสุดของจังหวัดตนเอง ตำแหน่งสูงสุดนี้ จะเรียกว่า ผู้ว่าราชการจังหวัด หรือ นายกจังหวัด ตามมติมหาชน
ยุบรวม นายก อบจ. ให้กลายเป็นผู้บริหารสูงสุดของจังหวัดจากการเลือกตั้ง จังหวัดมี 2 ชั้น คือ ชั้นบน ผู้บริหารสูงสุดของจังหวัดจากการเลือกตั้ง ชั้นล่าง เทศบาล อบต.ยังดำรงอยู่ กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน สังกัดส่วนท้องถิ่น และมาจากการเลือกตั้งของประชาชน นายอำเภอกลับกรมการปกครอง
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น มีความเป็นอิสระในการกำหนดนโยบาย การบริหาร การจัดทำบริการสาธารณะ การบริหารงานบุคคล การเงินและการคลัง การจัดทำและการใช้จ่ายงบประมาณ และมีหน้าที่และอำนาจเป็นของตนเอง การจัดสรรส่วนรายได้ระหว่างราชการส่วนกลางและราชการส่วนภูมิภาคกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยรายได้ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องเพิ่มขึ้นโดยคิดเป็นสัดส่วนรายได้ต่อรายได้สุทธิของรัฐบาลไม่น้อยกว่าร้อยละเจ็ดสิบภายในสามปีนับแต่วันที่รัฐธรรมนูญนี้ใช้บังคับ หมายความว่า ของเดิม ส่วนกลางงบประมาณอยู่ที่ 70 ท้องถิ่น 30 แต่ในร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ จะเปลี่ยนเป็น ส่วนกลาง 30 ท้องถิ่น 70 ลองจินตนาการดูว่า ความเจริญและคุณภาพชีวิตของคนต่างจังหวัดจะเป็นเช่นไร ส่วนกลาง 30 ท้องถิ่น 70 เช่นประเทศเจริญแล้วอย่างญี่ปุ่น
มาตรา 254 / 1 องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นต้องมีสภาท้องถิ่นและคณะผู้บริหารท้องถิ่นหรือผู้บริหารท้องถิ่น สมาชิกสภาท้องถิ่นต้องมาจากการเลือกตั้ง
มาตรา 254 / 6 ประชาชนในท้องถิ่นมีสิทธิในการมีส่วนร่วมการบริหารกิจการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีหน้าที่จัดให้มีวิธีการให้ประชาชนมีส่วนร่วมดังกล่าวให้มีกฎหมายว่าด้วยการมีส่วนร่วมของประชาชนในท้องถิ่นในการบริหารกิจการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ซึ่งอย่างน้อยต้องมีสาระสำคัญ เช่น
- การจัดให้มีการศึกษาผลกระทบและการรับฟังความคิดเห็นก่อนการดำเนินการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นที่มีผลกระทบต่อชีวิตและความเป็นอยู่ของประชาชนในท้องถิ่นในสาระสำคัญ
- การจัดให้มีการออกเสียงประชามติของประชาชนในท้องถิ่นเพื่อตัดสินใจในเรื่องสำคัญขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
- การจัดตั้งสภาพลเมืองประจำท้องถิ่นให้สมาชิกมาจากการสับเปลี่ยนหมุนเวียนกันภายในประชาชนในท้องถิ่นทุกปี เพื่อทำหน้าที่เสนอแนะและ ‘ตรวจสอบ’ การบริหารจัดการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
- การจัดทำงบประมาณแบบมีส่วนร่วม โดยให้ประชาชนในท้องถิ่นได้ตัดสินใจเลือกโครงการหรือแผนงานที่จะนำงบประมาณรายจ่ายไปใช้ได้
- การเปิดเผยข้อมูลข่าวสารของการดำเนินการขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยให้ประชาชนในท้องถิ่นเข้าถึงข้อมูลข่าวสารนั้นได้โดยง่ายและไม่เสียค่าใช้จ่าย”
มาตรา 4 ภายในสองปีนับแต่การประกาศใช้รัฐธรรมนูญนี้ ให้คณะรัฐมนตรีจัดทำแผนการ ‘ยกเลิก’ ราชการส่วนภูมิภาค ราชการส่วนภูมิภาค คือ ส่วนที่ผู้เชี่ยวชาญเห็นว่าเป็นมือเป็นไม้ของส่วนกลางในการกำกับดูแลท้องถิ่นมิให้เกิดความคิดสร้างสรรค์พัฒนาจังหวัด
การล่ารายชื่อให้เกิน 5 หมื่นนั้น ต้องใช้ระยะเวลา ขณะนี้เท่าที่ผมจับตาดู มีพรรคการเมืองอยู่ 2-3 พรรค ที่มีนโยบายเรื่องเลือกตั้งผู้ว่าฯ ทั้ง ก้าวไกล เพื่อไทย และพรรคเพื่อชาติ โดย ร่างเลือกตั้งผู้ว่าทั่วประเทศ จะถูกผลักเข้าสภาเมื่อได้รายชื่อเกิน 5 หมื่น และต้องเป็นรัฐบาลชุดหน้าที่เป็นผู้ผลักดัน จึงเป็นเหตุผลให้เกิดแคมเปญจ์นี้อีกครั้งท่ามกลางกระแสการเลือกตั้ง เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของคนทั้งประเทศ
