ETDA เสนอ ครม. ออกเกณฑ์หนุนหน่วยงานรัฐใช้ เอไอ อย่างมีจริยธรรมและธรรมาภิบาล เผยเตรียมทำร่างกฎหมาย AI หลังผลรับฟังความเห็นร่างหลักการกฎหมายออกมาดี คาดใช้เวลา 2-3 ปี ย้ำรอดูผลกฎหมายอียูบังคับใช้ก่อน
ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการ สำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ETDA) กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เปิดเผยว่า ตอนนี้ประเทศไทยมีการใช้งานเอไอ (AI) จำนวนมาก หลายคนยังไม่รู้ว่าต้องระมัดระวังเรื่องความถูกต้องของข้อมูล โดยเฉพาะหน่วยงานราชการและเอกชน โดยที่ผ่านมา ETDA ได้นำข้อแนะนำจาก ยูเนสโก (UNESCO) มาปรับใช้ และ พัฒนา AI Governance Guideline หรือ แนวทางประยุกต์ใช้ AI อย่างมีธรรมาภิบาล เพื่อเป็นแนวทางในการใช้ เอไอ ที่เหมาะสมกับบริบทของประเทศไทย
สอดคล้องตามหลักจริยธรรมและธรรมาภิบาลของสากล และเพื่อส่งเสริมให้แนวทางดังกล่าวเกิดการนำไปปรับใช้ในหน่วยงานรัฐในวงกว้างยิ่งขึ้น ETDA จึงได้เสนอต่อที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) พิจารณา หากได้รับความเห็นชอบแล้ว คาดการณ์ว่า หน่วยรัฐทั้งหมดจะเกิดการนำแนวทางดังกล่าวไปใช้ เพื่อให้การใช้ เอไอ ในภาครัฐเป็นไปอย่างมีธรรมภิบาลยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ ETDA เตรียมสร้าง AI Governance Train the Trainer เป็นเครือข่ายส่งต่อความรู้ด้านจริยธรรมและธรรมาภิบาลเอไอ ไปยังหน่วยงานรัฐไม่น้อยกว่า 400 แห่งทั่วประเทศ
“ETDA ตั้งหมายให้ไทยเป็นศูนย์กลางภูมิภาคด้านจริยธรรมและกำกับดูแล เอไอ ตามมาตรฐานสากลที่เชื่อมโยงการทำงานร่วมกับ ยูเนสโก และหน่วยงานพาร์ทเนอร์อื่น ๆ ในระดับสากล เพื่อร่วมพัฒนาแนวทางจริยธรรมและธรรมาภิบาลเอไอที่นำไปประยุกต์ใช้ได้จริงร่วมกันด้วย” ผู้อำนวยการ ETDA กล่าว
คาดอีก 3 ปี ได้กฎหมายเอไอ
สำหรับร่างหลักการกฎหมาย AI ศักดิ์ เสกขุนทด ที่ปรึกษาอาวุโส ETDA ระบุว่า ทางหน่วยงานเพิ่งปิดรับฟังความเห็น โดยส่วนใหญ่ทุกคนเห็นด้วย ซึ่งหลักการนี้ คือ ไม่ใช้กฎหมายเดียวกำกับดูแลทุกอย่าง เพราะการกำกับดูแลแต่ละภาคส่วนจะไม่เหมือนกัน โดย ETDA จะเป็นผู้ส่งเสริมให้ผู้กำกับดูแลแต่ละภาคส่วนสามารถออกกฎหมายลูกตามได้ หรือ เป็นกฎหมายที่ทุกคนที่เกี่ยวข้องสามารถกำกับดูแล AI ในแต่ละภาคส่วนของตนเอง ซึ่งหลังจากนี้จะใช้หลักการกฎหมายAI ในการร่างกฎหมายออกมาเป็นรายมาตราต่อไป คาดว่าจะเริ่มได้ภายในปลายปี 68
ส่วนตัวร่างกฎหมายAI ตามกระบวนการจะต้องเข้าที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎร ส่วนระยะเวลาก็ขึ้นอยู่กับ สส. และ สว. ว่าต้องการความรวดเร็วขนาดไหม แต่ส่วนตัวมองว่าประเด็นอยู่ตรงที่ขณะนี้ไทยมีความจำเป็นต้องมีกฎหมายดังกล่าวหรือไม่ เพราะกฎหมาย EU AI Act ของสหภาพยุโรป หรือ อียู (EU) ยังคงทยอยบังคับใช้เป็นระยะ ดังนั้นไทยก็ยังพอมีเวลาในการเตรียมตัวให้ภาครัฐและเอกชน มีความพร้อมใช้งาน เอไอ อย่างมีธรรมาภิบาลก่อน โดย EDTA จะออกแนวทางเป็นตัวช่วยฝึกสอน
อย่างไรก็ตามกฎหมายควบคุมเอไอ คาดว่ากระบวนการจะต้องใช้เวลาไม่ต่ำกว่า 2-3 ปี ตามหลังกฎหมายของ อียู เพราะอยากจะดูผลของการบังคังใช้กฎหมายก่อน ซึ่งตอนนี้ อียู ยังไม่ได้บังคับใช้กฎหมายเอไออย่างเต็มที่ จึงอยากขอดูก่อนว่ากฎหมายดังกล่าวตอบโจทย์หรือไม่ ส่วนเรื่องการเปลี่ยนรัฐบาลใหม่นั้น คิดว่าไม่เป็นอุปสรรคในการออกฎหมาย
