หวั่นสูญเสียฟัน เมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ เสี่ยงโรคแทรกซ้อนเบาหวาน ความดัน หลอดเลือดหัวใจ-สมอง หลายหน่วยงานเตรียมพร้อมแก้ปัญหา เพิ่มสิทธิประโยชน์ สร้างเสริมสุขภาพช่องปาก
สืบเนื่องจาก เมื่อวันที่ 21 ตุลาคม ถือเป็น “วันทันตสาธารณสุขแห่งชาติ” นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์ ผู้อำนวยการสำนักสนับสนุนการพัฒนาระบบสุขภาพ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) ระบุว่า สุขภาพช่องปากเป็นหนึ่งในเรื่องที่ต้องให้ความสำคัญ เพราะปัญหาสุขภาพช่องปากส่งผลกระทบต่อสุขภาพร่างกาย และคุณภาพชีวิต สาเหตุสำคัญมาจากพฤติกรรม และปัจจัยเสี่ยงที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพช่องปากที่ไม่เหมาะสม ซึ่งเกิดขึ้นได้ในทุกกลุ่มวัยทั้ง เด็ก วัยทำงาน ผู้สูงอายุ โดยเฉพาะวัยทำงาน
จากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากแห่งชาติ สภาวะสุขภาพช่องปากครั้งที่ 8 เมื่อปี 2560 พบว่า คนวัยทำงาน มีโรคฟันผุมากถึง 91.8% ฟันผุที่ไม่ได้รับการรักษา 43.3% และเริ่มมีการผุบริเวณซอกฟัน มีหินน้ำลาย เลือดออก 75.5% มีร่องลึกปริทันต์ตั้งแต่ 4 มิลลิเมตรขึ้นไป 25.9% ซึ่งเป็นสาเหตุนำไปสู่การสูญเสียฟันเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุสูงถึงประมาณ 10 ซี่ต่อคน
“สภาวะในช่องปากที่สัมพันธ์กับความรุนแรง และภาวะแทรกซ้อนของโรคไม่ติดต่อ (NCDs) ซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพอันดับหนึ่งของโลกและของไทย เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจและหลอดเลือด มีปัจจัยเสี่ยงสำคัญมาจากพฤติกรรมการดำเนินชีวิต เช่น การรับประทานอาหาร การสูบบุหรี่ การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ซึ่งโรคเบาหวานมีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคในช่องปาก ทั้งโรคปริทันต์อักเสบ โรคเหงือกอักเสบ และการเกิดแผลในช่องปากจากภาวะปากแห้ง น้ำลายน้อย จากการสำรวจตั้งแต่ปี 2556-2562 พบว่า อัตราการป่วยโรคเบาหวาน กลุ่มช่วงอายุวัยทำงานมีอัตราเพิ่มขึ้น และพบในคนที่มีอายุน้อยลง วัยทำงานจึงเป็นช่วงสำคัญในการดูแลสุขภาพช่องปาก ปิดประตูสู่โรคร้าย เตรียมความพร้อมก่อนเข้าสู่วัยผู้สูงอายุที่มีคุณภาพในอนาคต”
นพ.พงศ์เทพ วงศ์วัชรไพบูลย์
นพ.พงศ์เทพ บอกด้วยว่า สสส. ได้ร่วมกับ มูลนิธิทันตสาธารณสุข และสำนักทันตสาธารณสุข กรมอนามัย ขับเคลื่อนให้เกิดการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากของ กลุ่มวัย ด้วยยุทธศาสตร์ 5 ด้าน
1. พัฒนารูปแบบบริการสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก
2. พัฒนาคู่มือการสร้างเสริมสุขภาพช่องปาก
3. สร้างความรอบรู้สุขภาพช่องปาก พัฒนาเครื่องมือประเมินคัดกรองสภาวะช่องปากด้วยตนเอง สื่อสารและสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพช่องปาก ผ่าน แอปพลิเคชัน “ฟันดี Fun D”
4. พัฒนาระบบข้อมูลและสารสนเทศ ติดตามสุขภาพช่องปากและการจัดบริการที่เหมาะสมในพื้นที่
5. พัฒนาข้อเสนอและขับเคลื่อนนโยบายที่เกี่ยวข้องกับการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากร่วมกับภาคีเครือข่าย โดยขับเคลื่อนนโยบายพัฒนากลไกเพื่อการเข้าถึงสิทธิประโยชน์การตรวจสุขภาพช่องปากและจัดบริการสร้างเสริมสุขภาพและป้องกันโรคในกลุ่มผู้ประกันตน และพัฒนานโยบายสร้างเสริมสุขภาพในระดับองค์กร สถานประกอบการ ชุมชน ทำงาน
เตรียมความพร้อมเข้าสู่วัยผู้สูงอายุที่มีคุณภาพ และเพิ่มสัดส่วนของประชากรวัยทำงานให้เข้าถึงบริการส่งเสริมสุขภาพ และเข้ารับบริการทันตกรรมขั้นพื้นฐานอย่างเหมาะสม
